W pracy specjalisty jakości, szczególnie w branży przemysłowej, ciągłe doskonalenie procesów i rozwiązywanie problemów są jej nieodłącznym elementem. Jednym z narzędzi, które może w tym pomóc, jest Gemba Walk.
Choć termin ten jest dobrze znany w filozofii Lean Management, jego prawidłowe zastosowanie wymaga zrozumienia nie tylko teorii, ale również praktyki. W tym artykule przedstawiam, jak efektywnie przeprowadzać Gemba Walk, co można dzięki niemu osiągnąć oraz jakie korzyści może przynieść w zarządzaniu jakością.
Czym jest Gemba Walk?
Gemba to japońskie słowo oznaczające „miejsce rzeczywiste” lub „miejsce, gdzie dzieje się praca”. W kontekście zarządzania jakością, Gemba Walk to praktyka polegająca na odwiedzaniu miejsca, gdzie faktycznie powstaje wartość – czyli hali produkcyjnej, magazynu lub linii montażowej.
Samo działanie różni się od typowych audytów. Dlaczego? Ponieważ jego celem nie jest kontrola, ale obserwacja, zrozumienie i wsparcie zespołu w rozwiązywaniu problemów.
Główne zasady tej praktyki to:
- Zobacz: Obserwuj procesy na żywo i zwróć uwagę na potencjalne odchylenia.
- Zapytaj: Rozmawiaj z pracownikami, aby zrozumieć, z jakimi wyzwaniami się mierzą.
- Działaj: Wspólnie znajdźcie potencjalne rozwiązania i wdrażajcie je w życie.
Dlaczego Gemba Walk ma znaczenie w branży przemysłowej?
W branży przemysłowej, a w szczególności w motoryzacji, nawet drobne odchylenia mogą prowadzić do poważnych konsekwencji. Z tego powodu między innymi wymaga się od organizacji wdrożenia systemu zarządzania jakością wg. ISO 9001 lub IATF. Ale to właśnie Gemba Walk pozwala na bieżące monitorowanie rzeczywistych działań i ich wpływu na finalny produkt.
A jakie są główne korzyści wdrożenia dla zakładu?
- Szybsze wykrywanie problemów – na linii produkcyjnej łatwiej zauważyć drobne nieprawidłowości w procesach.
- Budowanie zaufania – regularna obecność kierownictwa na hali produkcyjnej może budować lepsze relacje z zespołem, co sprzyja otwartej komunikacji.
- Większa skuteczność rozwiązywania problemów – zrozumienie źródła problemu w rzeczywistych warunkach pracy pozwala na bardziej trafne i szybkie rozwiązania.
Jak skutecznie przeprowadzać Gemba Walk? – Praktyczne wskazówki
- Zaplanuj z głową
Zanim zdecydujesz się na tę praktykę, upewnij się, że wiesz, co chcesz osiągnąć. Czy twoim celem jest zrozumienie problemu jakościowego, poprawa przepływu pracy, czy identyfikacja marnotrawstwa? Posiadanie konkretnego celu pomoże ci lepiej kierować rozmowami i obserwacjami. - Pytaj, nie oceniaj
Kiedy zauważysz problem lub odstępstwo od standardów, nie przychodź z gotowym rozwiązaniem. Zamiast tego, zapytaj pracowników, co według nich mogło być przyczyną i jakie proponują rozwiązania. To kluczowe, ponieważ osoby, które bezpośrednio pracują przy procesie, mają największą wiedzę o realiach na miejscu. - Skup się na procesie, nie na osobach
Gemba Walk to nie kontrola efektywności pracowników, ale analiza procesów. Twoim celem jest zrozumienie, jak działają systemy, procedury i narzędzia, a nie ocena indywidualnych działań. - Dokumentuj i działaj
Każda Gemba Walk powinna zakończyć się krótkim podsumowaniem, a najważniejsze wnioski i obserwacje muszą być wdrożone w działania naprawcze. Dobrym pomysłem jest połączenie Gemba Walk z narzędziami rozwiązywania problemów, takimi jak 8D Report, QRQC (Quick Response Quality Control) czy A3. Dzięki temu zyskasz uporządkowaną metodologię wdrażania zmian. - Regularność ma znaczenie
Gemba Walk powinno stać się stałym elementem kultury pracy, a nie jednorazową akcją. Regularne wizyty w „Gemba” pomagają utrzymać płynność komunikacji oraz wspierają ciągłe doskonalenie.
Case Study
W jednej z fabryk zajmujących się produkcją podzespołów motoryzacyjnych, regularne Gemba Walks pomogły zidentyfikować problem z jakością części montowanych na końcowej linii produkcyjnej. Problemem okazała się zbyt niska jakość komponentów od jednego z dostawców, co początkowo umknęło w standardowych audytach jakościowych.
Dzięki zastosowaniu Gemba Walk:
- Obserwacja: Zauważono, że wadliwe komponenty mają bezpośredni wpływ na wydajność produkcji.
- Rozmowa: Rozmowy z pracownikami ujawniły, że wadliwe części nie były odpowiednio oznaczane w procesie produkcji.
- Działanie: Wprowadzono dodatkowy etap kontroli jakości dla części od tego dostawcy oraz usprawniono komunikację między działami zaopatrzenia i produkcji. Oczywiście było to jedno z działań tymczasowych. Docelowo temat przejął dział zarządzania jakością dostawców.
W rezultacie, liczba reklamacji spadła o 30%, a wydajność linii produkcyjnej wzrosła.
Podsumowanie
Jak widzisz jest to potężne narzędzie w arsenale specjalisty ds. jakości, szczególnie w branży motoryzacyjnej, gdzie precyzja i jakość są kluczowe. Regularne obserwacje procesów, otwarta komunikacja z pracownikami i systematyczne wdrażanie usprawnień mogą przynieść wymierne korzyści w postaci wyższej jakości produktów, mniejszej liczby błędów i większego zaangażowania zespołu.
Pamiętaj, że najważniejsze w Gemba Walk jest podejście z otwartym umysłem i chęć wspólnego rozwiązywania problemów.
A teraz twoja kolej!
Czy regularnie przeprowadzasz Gemba Walk w swojej firmie? A może dopiero planujesz wprowadzić tę praktykę?
Dariusz Kowalczyk
