W dobie rosnącej zmienności, niepewności, złożoności i niejednoznaczności świata, doświadczenia firm pokazują niestabilność i skłonność do ryzyka, co może zaskoczyć praktycznie każdą firmę na świecie.
Zarządzanie ryzykiem na rynku automotive pomimo jasnych koncepcji i zdrowego rozsądku staje się coraz bardziej istotne i krytyczne. Codzienna charakterystyka związana z koncepcją ryzyka w połączeniu ze statystycznym charakterem wszystkich procesów przyniosła uznanie zarządzania ryzykiem za cenny element zarządzania biznesem.
Dlaczego szacowanie ryzyka jest tak ważne współcześnie?
Przedsiębiorstwa muszą zidentyfikować wszystkie rodzaje ryzyka związanego z prowadzoną przez siebie działalnością, między innymi ryzyko strategiczne, rynkowe, finansowe, operacyjne, braku zgodności, IT a także społeczne, etyczne i związane z ochroną środowiska, oraz zarządzać tym ryzykiem, aby utrzymać je na akceptowalnym poziomie.
Niedopuszczalne jest już, aby organizacje znalazły się w sytuacji, w której nieoczekiwane zdarzenia powodują straty finansowe, zakłócenia normalnej działalności, szkodę dla reputacji i utratę obecności na rynku. Zewnętrzne i wewnętrzne zainteresowane strony oczekują, że firmy będą w pełni uwzględniać ryzyko. Może ono spowodować nieprzestrzeganie obowiązków ustawowych, zakłócenia i nieefektywność operacji produkcyjnych, opóźnienia w dostarczaniu projektów lub niedostarczenie obiecanej strategii.
Skuteczne zarządzanie ryzykiem powinno prowadzić do podejmowania lepszych i bardziej uzasadnionych decyzji, dając interesariuszom i otoczeniu biznesowemu większe zaufanie do zdolności organizacji do radzenia sobie z potencjalnym ryzykiem, odzwierciedlając postrzeganą wartość wraz z trwałością tego biznesu.
Zacznij od wyboru odpowiednich narzędzi
Firmy zarządzają wieloma rodzajami ryzyka i potrzebują odpowiednich narzędzi. Muszą one pozwalać na zastosowanie odpowiedniej klasyfikacji wraz z podejmowaniem racjonalnych decyzji dotyczących związanych z nim kosztów. Identyfikacja ryzyka to pierwsza „pułapka”, w którą łatwo się złapać. Sensem tego etapu jest bycie odkrywczym, przewidującym i innowacyjnym. Identyfikacja ryzyka powinna odbywać się regularnie (cyklicznie).
Zwykle przybiera to postać mniej czy bardziej sformalizowany w formie tzw. list kontrolnych. To najprostszy, ale też najmniej wartościowy sposób identyfikacji ryzyka. Nie pozwala on wyjść poza dotychczasowe przekonania, utrudnia pracę grupową i nie pozwala na swobodne identyfikowanie nowych zagrożeń.
Warto rozważyć bardziej rozbudowane narzędzia, w tym np. mapowanie procesów, flow charts, metody HAZOP (Hazard and Operability Studies), HAZID (Hazard Indentification Study), Fault Tree Analysis, Root Cause Analysis czy rzadko stosowana, a zarazem wydajna analiza PESTEL (ramy oceny czynników politycznych, ekonomicznych, społecznych, technologicznych, środowiskowych i prawnych).
Pomocne będą też gruntowne przeglądy przepływów i koncentracji zasobów firmy w aspekcie geograficznym i logicznym. Nieocenione są rozmowy i warsztaty przeprowadzane z menedżerami i kierownikami niższych szczebli operacyjnych. Niejednokrotnie to oni znacznie lepiej niż zarząd zdają sobie sprawę z ryzyka, jakie zagrażają firmie.
Zarzadzanie ryzykiem w odniesieniu do ISO 31000
Norma ISO 31000 jest zbiorem podstawowych zasad, ram i wytycznych dotyczących zarządzania ryzykiem. Pozwala sprawniej i efektywniej realizować zadania. Nie można zapomnieć też o celach biznesowych poprzez przyjęcie odpowiednich działań w zakresie projektowania, wdrażania, utrzymywania i doskonalenia procesu zarządzania ryzykiem w organizacji.
Jak każdy nowoczesny system zarządzania, norma ISO 31000 została zbudowana w oparciu o cykl Deminga. Ułatwia to znacznie jej wdrożenie w firmie o dowolnym profilu. Wdrożenie międzynarodowej normy ISO 31000 umożliwia wprowadzenie wysokich standardów przygotowujących do:
– identyfikowania,
– oceny,
– minimalizowania ryzyka.
Skuteczne zarządzanie ryzykiem w czterech krokach
Błędem jest ograniczenie się firmy tylko do oceny wybranego obszaru, który oznaczyły jako obszary o wysokim, średnim lub niskim ryzyku. Następnie dostosowują do tego decyzje o zabezpieczaniu przed tym ryzykiem. Inne organizacje korzystają z zaawansowanych metod ilościowych lub jakościowych w poznaniu i ocenie ryzyka. Proces zarządzania ryzykiem powinien zacząć się od właściwego poszukiwania i opisu napotkanego ryzyka (identyfikacja ryzyka).
To będzie miało w konsekwencji fundamentalne znaczenie w ustalaniu charakteru ryzyka i określania jego poziomu (analiza ryzyka). Znając rodzaj i charakter ryzyka można porównać wyniki analizy ryzyka z kryteriami ryzyka w celu określenia, czy ryzyko i / lub jego wielkość jest akceptowalna lub tolerowana (ewaluacja ryzyka). Ostatecznie, przed organizacją stoi wybór i realizacja działań modyfikujących ryzyko, albo jego całkowitą eliminację (postępowanie z ryzykiem).
Obejmij analizą ryzyka swoich dostawców
Osiągnięcie wspólnego porozumienia co do stosowania zarządzania ryzykiem wśród interesariuszy w danym procesie jest bardzo trudne. Wynika to z faktu, że każdy z interesariuszy inaczej postrzega potencjalne szkody i przypisuje każdemu potencjalnemu ryzyku różne prawdopodobieństwa i różne stopnie dotkliwości.
Biorąc pod uwagę różnorodność interesariuszy, ochrona procesów produkcyjnych i produktów poprzez obiektywne zarządzanie zgodnością powinna być uważana za nadrzędną. Efektywnie zbudowane podejście do zarządzania ryzykiem może zapewnić jakość procesów wzdłuż łańcucha dostaw i ostateczną jakość produktu dla klienta. Dlaczego? Ponieważ zapewnia środki do identyfikacji i kontroli potencjalnych zagrożeń jakościowych w fazach rozwoju i produkcji.
Ponadto, gdy zachodzi potrzeba zarządzania kryzysowego, aktywne zarządzanie ryzykiem jakościowym może zoptymalizować proces decyzyjny. Takie podejście jest stosowane m. in. przez Stellantis ex-FCA w ramach zarządzania ryzykiem. Jego stosowanie wynika z Wymagań Specyficznych Klienta. Można je znaleźć na stronie IATF.
Zarzadzanie ryzykiem – podsumowanie
Całokształt czynności podejmowanych w ramach strategii zarządzania ryzykiem ma na celu produkcję wyrobu lub usługi. Ich użytkowanie w pełni usatysfakcjonuje zlecającego, a przede wszystkim końcowych nabywców.
Zadowolenie klientów jest bowiem gwarantem sukcesu. Jest to związane z nieustannym rozwojem przedsiębiorstwa, co przekłada się na uzyskiwanie zwiększonych przychodów. Jednocześnie, redukcja obaw przed podjęciem ryzyka jest istotnym elementem, który minimalizuje dodatkowe koszty.
Firmy podejmując na co dzień różne decyzje, muszą rozważać ryzyka. Z jednej strony są one postrzegane jest jako zagrożenie, z drugiej zaś mogą być warunkiem osiągnięcia sukcesu. Tylko przedsiębiorstwa, które potrafią w obliczu ryzyka radzić sobie lepiej niż konkurenci, mogą uzyskać nad nimi przewagę.
Literatura:
1. Praca zbiorowa, Risk Management Handbook for Suppliers FCA, 3rd Edition, May30th 2020.
2. Paul Hopkin, Fundamentals of Risk Management: Understanding, Evaluating and Implementing
Effective Risk Management, Kogan Page Publishers, 2018.
3. ISO/IEC 31000:2018 norm.
